काठमाडौँ । चीन र रूसबीचको व्यापार सन् २०२३ मा उच्च बिन्दुमा पुगेको बेइजिङको आधिकारिक तथ्याङ्कले देखाएको छ । 

भूराजनीतिक तनावका कारण चीनको संयुक्त राज्य अमेरिकासँगको व्यापारमा चार वर्षमा पहिलो पटक कमी आएको छ । चीन र रूसबीचको व्यापार २४० अर्ब अमेरिकी डलरभन्दा बढी पुगेको चिनियाँ भन्सार विभागको तथ्याङ्कले देखाएको छ ।

सन् २०२२ मा मस्कोले युक्रेनमाथि गरेको आक्रमणपछि राजनीतिक र आर्थिक रुपमा नजिकिएका यी दुई मुलुकका लागि यो आँकडा ऐतिहासिक हो ।  तथ्याङ्कअनुसार व्यापारको आँकडाले वार्षिक रूपमा २६।३ प्रतिशतको वृद्धिलाई प्रतिनिधित्व गर्दछ ।

चीनले युक्रेन युद्धबारे मस्कोको आक्रमणको आलोचना गर्न अस्वीकार गरेको छ । चीनले आफू तटस्थ रहेको दाबी गर्दै आएको युक्रेन युद्धबारेको चिनियाँ अडानलाई लिएर बेइजिङले पश्चिमा देशहरूबाट आलोचना खेप्दै आएको छ । सन् २०१९ पछि पहिलो पटक अमेरिका र चीनबीचको व्यापारमा गिरावट आएको छ ।

सन् २०२२ को तुलनामा गत वर्ष अमेरिकासँगको व्यापार ११.६ प्रतिशतले घटेर ६६४ अर्ब अमेरिकी डलर पुगेको थियो । सामान्य भन्सार प्रशासनका उपमन्त्री वाङ लिङ्जुनले पत्रकार सम्मेलनमा बोल्दै सन् २०२४ मा नेपालको व्यापारमा थप अवरोध आउने बताउनुभयो ।  ‘बाह्य वातावरणको जटिलता, गम्भीरता र अनिश्चितता बढ्दो छ, र हामीले कठिनाइहरू पार गर्न र विदेशी व्यापारको वृद्धिलाई थप बढावा दिन थप प्रयास गर्न आवश्यक छ’ उहाँले भन्नुभयो ।

सन् २०१६ पछि चीनको निर्यात ४।६ प्रतिशतले घटेको छ भने आयात ५.५ प्रतिशतले घटेको छ ।
शुक्रबार पनि घरेलु मोर्चामा निराशाजनक आर्थिक आँकडा देखा परेका छन् । राष्ट्रिय तथ्याङ्क ब्यूरो (एनबीएस) को तथ्याङ्कले चीनमा गिरावट डिसेम्बरमा लगातार तेस्रो महिना जारी रहेको देखाउँछ । 

उपभोक्ता मूल्य सूचकाङ्क (सीपीआई) मा अघिल्लो बर्षको अन्तिम तीन महिनाको तुलनामा ०.३ प्रतिशतले कमी आएको छ । गत वर्षको जुलाईमा चीन सन् २०२१ पछि पहिलो पटक मुद्रास्फीतिको समस्यामा फसेको थियो तर यसमा अगस्ट देखि नै सुधार देखिएको सेप्टेम्बरदेखि नै मूल्यमा निरन्तर गिरावट आएको छ ।

ब्लुमबर्गले गरेको सर्वेक्षणमा विश्लेषकले नोभेम्बरमा ०.५ प्रतिशतले घटेको मुद्रास्फीतिमा गत महिना ०.४ प्रतिशतले गिरावट आउने अनुमान गरेका थिए । अपस्फीतिले वस्तु सस्ता थिए भन्ने सुझाव दिन्छ र वृहत् अर्थव्यवस्थाको लागि खतरा उत्पन्न गर्दछ किनकि उपभोक्ता थप कटौतीको आशामा खरीद स्थगित गर्छन् ।

मागको कमीले कम्पनीहरूलाई उत्पादन कटौती गर्न, रोजगारी भर्ना रोक्न वा कामदारहरूलाई हटाउन बाध्य पार्न सक्छ । यसका कारण लागतहरू समान हुँदाहुँदै पनि लाभप्रदतालाई कम गर्न विद्यमान स्टकहरूमा छुट दिन पनि बाध्य हुन सक्छ । तुलनात्मक रूपमा हेर्दा डिसेम्बरमा अमेरिकामा मुद्रास्फीति ३.४ प्रतिशत रहेको छ । सन् २०२३ मा चीनमा मुद्रास्फीति औसतमा ०.२ प्रतिशतले बढेको छ । अन्य प्रमुख अर्थव्यवस्थाहरूको तुलनामा चीनमा फेरि एक पटक मूल्य वृद्धि भएको छ ।

एनबीएसका अनुसार उत्पादकको मूल्यमा २.७ प्रतिशतले गिरावट आएको छ, जुन लगातार १५ औं महिना हो । नोभेम्बरमा ३ प्रतिशतले घटेको उत्पादक मूल्य सूचकाङ्क (पीपीआई) ले कारखाना छोड्ने सामानको लागत मापन गर्दछ र अर्थव्यवस्थाको स्वास्थ्यको अन्तर्दृष्टि प्रदान गर्दछ ।