नवलपुर ।  नवलपुरमा सिँचाइको सुविधा पर्याप्त भएको र सिमसार क्षेत्रका किसान अहिले चैते (हिउँदे) धान लगाउन व्यस्त छन्  । दुई बाली धान लगाउन मिल्ने जिल्लाका विभिन्न स्थान र सिमसार क्षेत्रका किसानलाई अहिले धान रोप्न भ्याइनभ्याइ छ । 

मकैभन्दा धान उत्पादन राम्रो हुने र दुई बाली धान लगाउँदा एक बालीको धान बिक्री गरेर आम्दानी गर्न सकिने भएकाले किसानहरू यसतर्फ आकर्षित भएका हुन् । चार वर्षदेखि जिल्लाको गैँडाकोट, देवचुली, कावासोती, मध्यविन्दु नगरपालिका र विनयी त्रिवेणी, बुलिङटार, बौदीकाली गाउँपालिकामा चैते धान खेतीको ब्लक क्षेत्र छुट्ट्याएर खेती सुरु गरिएको कृषि ज्ञान केन्द्र नवलपुरका प्रमुख कुलप्रसाद तिवारीले बताउनुभयो ।  

‘जिल्लाको कावासोती नगरपालिका ८ देखि १७, गैँडाकोट नगरपालिका १०, ११, १२ र १३, देवचुली नगरपालिका(१७, मध्यविन्दु नगरपालिका(२ र ३,  विनयी त्रिवेणी गाउँपालिका १ र ५, बुलिङटार गाउँपालिका(३ र बौदीकाली गाउँपालिका(४ मा हिउँदे धान खेती हुने गरेको छ’ उहाँले भन्नुभयो । 

कृषि ज्ञान केन्द्र नवलपुरले चैते धान उत्पादन हुने सिँचाइ सुविधा पुगेको तथा पर्याप्त क्षेत्रफल भएको स्थानमा धानको पकेट क्षेत्र निर्माण गरी किसानलाई प्रोत्साहन गर्दै आएको छ । बर्खे धानको तुलनामा चैते धानको उत्पादन राम्रो हुने भएकाले पनि चैते धानतर्फ किसानको आकर्षण बढेको प्रमुख तिवारीले बताउनुभयो ।   

‘गत वर्ष जिल्लामा १ हजार २ सय १० हेक्टर क्षेत्रफलमा चैते धान खेती भएको थियो’ उहाँले भन्नुभयो– ‘यस वर्ष  १ हजार ३ सय २५ हेक्टर क्षेत्रफलमा चैते धान खेती हुने भएको छ । गतवर्ष भन्दा अहिले १ सय १५ हेक्टर क्षेत्रफलमा विस्तार भएको छ ।’ जिल्लामा गतवर्ष १ हजार २ सय १० हेक्टर क्षेत्रफलमा चैते धान रोपाइँ हुँदा छ हजार १ सय २३ मेट्रिक टन धान उत्पादन भएको थियो । 

बर्खे धान प्रतिहेक्टर ३ टनभन्दा बढी उत्पादन हुनेमा चैते धान प्रतिहेक्टर ३ देखि ४ टनसम्म उत्पादन हुने प्रमुख तिवारीले जानकारी दिनुभयो । ‘चैते धानमा रोग तथा कीरा पनि कम लाग्ने भएकाले किसानका लागि यो राम्रो मानिन्छ’ उहाँले भन्नुभयो, ‘जिल्लामा विशेष गरी चैते-५ र हर्दिनाथ-१ जातको चैते धान रोप्ने गरिन्छ ।’